ปูนาเป็นศัตรูอันดับต้นๆ ของชาวนา เพราะชอบกัดกินต้นข้าว โดยเฉพาะต้นข้าวที่ปักดำใหม่ๆ ทำให้ชาวนาต้องปักดำซ้ำหลายครั้ง นอกจากนี้การขุดรูเป็นที่อยู่ของปูยังทำให้คันนาเป็นรูอีกด้วย
เมื่อเป็นศัตรูที่ต้องกำจัด ชาวนามีวิธีการคือ ปรับที่นาให้เรียบเสมอเพื่อเตรียมไขน้ำออกให้แห้ง ประมาณ 10-15 วันหลังจากการปักดำ จากนั้นใช้ต้นกล้าที่แข็งแรงปักดำ กอละ 3-5 ต้น เอาเหยื่อที่มีกลิ่นแรงจัด เช่นปลาร้าใส่ลงในปี๊บ แล้วเอาปี๊บไปฝังในนา ให้ปากเสมอกับพื้นนา ปูจะลงไปกินเหยื่อแล้วขึ้นมาไม่ได้ นอกจากนี้ยังมีอีกหลายวิธี
แต่แทนที่จะจับมาทำลายให้เสียเปล่า ชาวบ้านก็ปรุงเป็นอาหารเช่นลาบปูนา ที่เหลือส่งขายคนเมืองไปทำได้อีกหลายอย่าง ประภาพร ส่อนราช ข่าวสดหนองคาย ขอแนะนำ น้ำพริกปูนา ที่ได้ คุณยายรำไพ แจงสูงเนิน แม่ครัวมือทอง โชว์ฝีมือให้ชิม
เริ่มจากย่างปูนาให้สุก แกะก้ามปู ขาปู กระดองปูออกให้หมด คัดเอาเฉพาะตัว โขลกให้ละเอียดเสร็จแล้วพักไว้ก่อน
เครื่องปรุงอื่นก็มี พริกสด หอมหัวแดง ย่างไฟจนเหลือง เมื่อได้ที่แล้ว ลงโขลกกับปูนาที่โขลกละเอียดไว้แล้ว ปรุงรสด้วยน้ำปลา เติมข้าวคั่วให้มีกลิ่นหอม หั่นต้นหอม ผักชีคลุกเคล้าให้เข้ากัน หากชอบเปรี้ยวก็เติมน้ำมะนาว หรือจะใส่มะขามฝักเล็กๆ ลงไปก็ให้รสชาติต่างกันเล็กน้อย แต่ความอร่อยไม่ลดลง
น้ำพริกปูนากินกับข้าวเหนียวหรือข้าวเจ้าก็เข้ากัน แกล้มด้วยผักสด เช่น มะเขือ ผักแว่น แตงกวา ถั่วฝักยาว หรือผักชนิดใดก็ได้ตามใจชอบ
เคล็ดลับความอร่อยอยู่ที่การเลือกปูนาเนื้อแน่น และต้องโขลกให้ละเอียด ไม่เช่นนั้นหากสุขภาพฟันไม่ดีอยู่แล้ว เจอส่วนที่แข็งอาจทำให้ปวดฟันเสียรสชาติได้
เป็นความอร่อยจากท้องทุ่ง นอกจากได้อาหารจานเด็ดแล้ว ยังได้กำจัดศัตรูพืชโดยไม่ต้องใช้สารเคมีให้เป็นอันตราย
ที่มา : จานเด็ด 76 จังหวัด | วันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 ปีที่ 19 ฉบับที่ 6805 ข่าวสดรายวัน