ฤดูฝนเป็นฤดูที่อาหารป่าอาหารพื้นบ้านอุดมสมบูรณ์และหลากหลาย มีทั้งหน่อไม้ ฟักทอง ฟักเขียว กระเจี๊ยบเขียว (บ่เขือมื่น) บ่นอยต๊อบ (บวบชนิดหนึ่งกรอบหวาน) พริก บวบข้าวใหม่ (บวบหวาน) ฯลฯ จึงเกิดเมนูอาหารที่หลากหลายช่วงนี้ หากไม่รู้ว่าจะนำไปทำเมนูไหน ลวกจิ้มน้ำพริกเป็นเมนูที่ผักแทบทุกชนิดนำมาทำได้เมนูนี้ได้
หลังจากฝนตกชุ่มช่ำมาหลายเดือน พืชหัวต่างๆ ก็ผลิใบยอดออกมาชูช่อ หลังจากเก็บตัวอยู่ใต้ดินช่วงหน้าแล้ง ซึ่งส่วนใหญ่กินหัวใต้ดินเป็นอาหาร แต่สำหรับพืชตระกูลบอนจะกินก้านใบ คราวที่แล้วแนะนำแกงบอนเมนูอร่อยล้ำไปแล้ว คราวนี้พาไปชิมแกงทูนใส่ปลาย่างฝีมือแม่จันทราคนเดิมที่อร่อยไม่น้อยไปกว่าแกงบอนเช่นกัน ทูนหรือตุนเป็นพืชตระกูลเดียวกันกับ “บอน” แต่ก้านและใบมีสีเขียวอ่อนกว่าบอน คันน้อยกว่าบอน มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น คูน กระดาด พังค่า อ้อดิบ เป็นต้น ทูนมีฤทธิ์เย็นเหมาะเป็นอาหารในเมืองร้อน มีกากใยสูง ทูนกินสดได้โดยลอกเปลือกหุ้มผิวกินกับส้มตำอร่อยเข้ากัน
ทูนปลูกง่ายใช้หัวในการขยายพันธุ์จะปลูกไว้ในกระถางเพื่อเป็นไม้ประดับสวนกินได้ ทนทานไม่ต้องดูแล หากอยากกินทั้งปีก็รดน้ำในหน้าแล้งหรือหากจะกินตามฤดูกาลก็ให้ฟ้าฝนธรรมชาติดูแล เพียงเติมดินเติมปุ๋ยหมักบ้างเป็นครั้งคราว ทูนไม่ชอบแดดจัด ปลูกในที่ร่มรำไรได้ ที่บ้านฉันปลูกทูนไว้ตามแนวรั้วรอบบ้านหลายต้นพอกินและแบ่งปันเพื่อนบ้าน กินได้กินดีไม่มีสารพิษตกค้าง ผักพื้นบ้านปลูกง่ายไม่ต้องดูแลประคบประหงม
เตรียมผักบ้านๆให้เป็น
1.ทูน ให้เลือกก้านที่ไม่อ่อนไม่แก่ เป็นก้านที่อยู่กลางๆกอ ตัดทั้งก้านเกือบถึงโคนต้น ตัดใบออก ลอกเปลือกหุ้มก้านออกให้หมด ตัดเป็นท่อนขนาดประมาณ 2 นิ้ว ผ่าซีกเป็นแผ่นตามแนวยาว 1 ก้านผ่าประมาณ 3 ซีก ไม่ต้องล้างน้ำเพราะจะคัน
2. ปลา จะแกงให้อร่อยรสต้นตำรับต้องใช้ปลาธรรมชาติ เช่น ปลาช่อน ปลาหางแดงหรือปลาแก้มช้ำ (ปลาป๋กหางแดง) หรือจะใช้ปลาเลี้ยงปล่อยธรรมชาติเช่นปลานิลก็ได้ ก่อนนำมาแกง ล้างขี้ปลาออกให้สะอาด ย่างปลาด้วยไฟปานกลาง – อ่อน ให้หอมเหลือง หากเป็นปลาตัวเล็ก เช่น ปลาหนวดย่างทั้งตัว แต่หากเป็นปลาตัวโต เช่น ปลาช่อน ปลานิล ให้หั่นเป็นท่อนๆ ก่อนย่าง พอย่างจนหอมสุกพักไว้
3. พริกแกง ใช้พริกแห้ง 3-4 เม็ด ตะไคร้หั่น 1 หัว กระเทียม 3-4 กลีบ มะแขว่น (บ่ข่วง) 5-6 เมล็ด ขมิ้นแกง ½ ช้อนชา หากใช้ขมิ้นสดประมาณ 1-2 ท่อน ตำให้แหลก ใส่กะปิแกง ½ – 1 ช้อนชา (ปริมาณขึ้นอยู่กับความเค็มกะปิแกง) ตำให้เข้ากัน ได้พริกแกงสำหรับแกงบอน
ปรุงตามแม่
– ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืช หรือจะใช้น้ำมันหมูที่คั่วเองยิ่งดี ประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ ตักพริกแกงลงผัด ใส่ปลาที่ย่างแล้วลงไปผัด เติมน้ำพอท่วม (ประมาณ 2 ถ้วย)
– พอน้ำแกงเดือด ใส่ทูนลงไป พอทูนสุก ใส่ยอดส้มป่อย 6-7 ยอดเพื่อให้มีรสเปรี้ยวกลมกล่อม (หากไม่มีใช้ยอดมะขามแทน) ยกหม้อลง ตักใส่ชามทานกับข้าวสวยร้อนๆ อร่อยคล่องคอ
เทคนิคไม่ทำตามไม่ได้ (แล้ว)
– ทูนเป็นพืชตระกูลบอน การนำมาทำมาอาหารต้องรู้เทคนิคไม่ให้คัน คือ ไม่ให้ล้างน้ำหรือถูกน้ำเย็น ทำความสะอาดจากการลอกเปลือกหุ้นก้าน และต้องรอน้ำแกงเดือดค่อยนำทูนใส่หม้อแกง หากใส่ขณะที่นำแกงยังไม่เดือดทำให้คัน
